Wycieczka z Marią

Polska od zawsze kojarzy się z wielkimi nazwiskami znanych na świecie Polaków i twórców. Wśród nich jest Fryderyk Chopin, Jan Paweł II, Lech Wałęsa i Maria Skłodowska – Curie, choć przez wielu w Europie uważana jest za Francuzkę. Jesteśmy dumni, że Maria urodziła się w Warszawie i była Polką. W kontekście Jej 155 urodzin chcemy zaprosić na spacer z Marią i przybliżyć miejsca, które były Jej bliskie, które lubiła,odwiedzała i kochała. Przy okazji tego spaceru chcemy zainspirować wszystkich odwiedzających naszą stolicę do poznawania i odkrywania polecanych przez nas miejsc w Warszawie. Chcielibyśmy , aby na stałe zostały one wpisane na obowiązkową listę zwiedzania naszego miasta.

1.Dom rodzinny

Maria urodziła się 7 listopada 1867r. w Warszawie w XVIII- wiecznej kamienicy na Nowym Mieście, przy ul. Freta 16. Była najmłodsza z piątki dzieci Bronisławy i Władysława Skłodowskich. Ojciec był pedagogiem a matka prowadziła pensję dla dziewcząt z dobrych domów. Obecnie w tej kamienicy mieści się jedyne na świecie biograficzne Muzeum Marii Skłodowskiej Curie. Zgromadzono w nim szereg wyjątkowych i cennych pamiątek, notatek, listów, przedmiotów i rzeczy osobistych Marii. Muzeum realizuje projekty edukacyjne i kulturalne związane z noblistką.

Co zobaczyć w okolicy?

Niedaleko rodzinnego domu Marii znajduje się Barbakan, czyli wieża która stanowi bramę pomiędzy Starym i Nowym Miastem prowadzącą przez niego ul. Nowomiejską. Murowana z cegły gotycka budowla jest otoczona fosą i stanowi element średniowiecznych fortyfikacji Warszawy. Barbakan powstał w latach 1548-1550. Zniszczony podczas wojny został odbudowany wraz ze Starym Miastem. Obecnie wewnątrz Barbakanu istnieje wystawa obrazująca przemiany murów miejskich na przestrzeni wieków.  Na ul. Freta 8/10 znajduje się Kościół Św. Jacka ojców Dominikanów, często odwiedzany przez turystów i wiernych. W tym Kościele Maria przystępowała do pierwszej  komunii świętej.

Hotele historyczne w Warszawie - mapa

2. Kamienica na Muranowie

Maria wraz z rodziną mieszkała także przez wiele lat na Muranowie przy ul. Nowolipki 11.To tam mieściło się II gimnazjum męskie w Warszawie prowadzone przez ojca Marii. Artyści warszawscy nie zapomnieli o tym miejscu i o słynnej lokatorce. Na elewacji budynku  powstał piękn mural wykonany przez Pawła Kozłowskiego, obrazujący naturę, zwierzęta i świat  krążący wokół jądra atomu.

Co zobaczyć w okolicy?

Na warszawskim Muranowie, zbudowanym na gruzach warszawskiego getta, w  ciągu ostatnich kilku lat na bramach i na ścianach budynków powstało dziewięć wielkoformatowych malowideł – murali. Wiele z nich związanych jest z historią Muranowa jak murale Zamenhofa, Korczaka czy Edelmana, inne mają  abstrakcyjną formę jak mural Etam Cru przy ulicy Dzielnej, pełniący rolę barwnego akcentu, ożywiającego okolicę. Przewodnicy warszawscy organizują spacery szlakiem murali na Muranowie i opowiadają o historii ich powstania.

Hotel Europejski, autorstwo nieznane, wł. Muzeum Warszawy
Hotel Europejski, ok. 1884 r., fot. Konrad Brandel, wł. Muzeum Warszawy

3.Skarpa Wiślana

Maria bardzo lubiła aktywny wypoczynek, jazdę na rowerze i długie samotne spacery, szczególnie nad Wisłą. Dla upamiętnienia Jej zamiłowania  do spędzania czasu w tym rejonie miasta, powstała rzeźba Marii na Skarpie Wiślanej tuż obok kościoła Najświętszej Marii Panny, której autorem jest Bronisław Krzysztof. Z tego miejsca roztacza się wspaniała panorama na Wisłę i zabudowania prawobrzeżnej Warszawy. O tej rzece, na dwa lata przed śmiercią noblistka napisała tak: – „(…) poszłam na samotny spacer w stronę Wisły. Ta rzeka ma dla mnie powab, którego istoty nawet pojąć nie potrafię”

Co zobaczyć w okolicy?

Rynek Nowego Miasta został odbudowany po całkowitym zniszczeniu w czasie wojny. Zrekonstruowano większość kamienic nawiązując do XVIII wiecznych form klasycystycznych. Warto zobaczyć eklektyczną studnię z 2.połowy XIX wieku,na szczycie której przedstawiono herb Nowego Miasta- Pannę z Jednorożcem. Pobyt na skarpie może też stać się okazją do obejrzenia pokazu w Multimedialnym Parku Fontann  – znajdującym się na skwerze 1 Dywizji Pancernej WP pomiędzy ulicami Boleść, Wybrzeże Gdańskie, Sanguszki i Rybaki.

Hotel Polonia, ok. 1915‑1918 r., pocztówka, wł. Muzeum Warszawy
Hotel Polonia Palace, apartament angielski

4. Hotel Bristol

Jeden z trzech hoteli historycznych w Warszawie nie zniszczonych podczas wojny. Jest uważany za wybitne dzieło sztuki secesyjnej,a wnętrza w stylu art.deco nie mają sobie równych. Hotel Bristol ma swą siedzibę na Krakowskim Przedmieściu 42/44. Bristol jest i był odwiedzany na przestrzeni lat przez wybitne osobowości. Wśród udziałowców spółki właścicielskiej pojawił się Ignacy Paderewski – pianista, polityk i biznesmen. W hotelu odbywały się wielkie bankiety i bale na cześć znanych osobistości, m.in. dla Marii Skłodowskiej Curie, po otrzymaniu przez nią nagrody Nobla. Tutaj też miał miejsce pożegnalny bankiet w 1923 roku dla Józefa Piłsudskiego, odchodzącego z polityki. Dzisiaj hotel otwarty jest nie tylko dla gości z zagranicy, ale także dla Warszawiaków, a popularna Cafe Bristol zaprasza na świeżo parzoną kawę i  wysublimowane desery.

Co zobaczyć w okolicy?

Tuż obok hotelu Bristol, przy ul. Krakowskie Przedmieście 46/48 mieści się  zabytkowy pałac przepełniony wielowiekową historią. Od 1994 roku nazywany jest Pałacem Prezydenckim. Zbudowany w stylu klasycystycznym jest teraz oficjalną siedzibą Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej. Warto obejrzeć także najstarszą uczelnię artystyczną w Polsce- Akademię Sztuk Pięknych ASP, zlokalizowaną w Pałacu Czapskich przy ul. Krakowskie Przedmieście 5 lub po prostu przespacerować się ulicami Krakowskim Przedmieściem i Nowym Światem.

Budynek jako ambasada Stanów Zjednoczoych, ok.1960 r.
Budynek po odbudowie, 1958 r.

5.Uniwersytet Warszawski

Został założony w 1816 roku przez Komisję do Spraw Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Jest najstarszą i największa uczelnią w Polsce. Oferuje ponad 100 kierunków kształcenia. Uczęszcza do niej ponad 40 tysięcy studentów. To tutaj w 1925 roku Maria Skłodowska-Curie wygłosiła entuzjastycznie przyjęty wykład na temat współczesnych badań nad promieniotwórczością. Maria była honorowym członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego.

Co zobaczyć w okolicy?

Niedaleko Uniwersytetu Warszawskiego znajduje się jeden z najbardziej znanych placów stolicy, ponieważ to tam znajduje się Grób Nieznanego Żołnierza. Wielokrotnie pokazywany w telewizji, podczas parad wojskowych i ważnych uroczystości, gdzie przed Grobem Nieznanego Żołnierza składane są kwiaty i wieńce. Popularnym punktem programu jest zmiana warty, która odbywa się zawsze o pełnej godzinie. Na Placu Piłsudskiego przede wszystkim odbywają się najważniejsze uroczystości państwowe. W tym miejscu Papież Jan Paweł II i  Benedykt XVI odprawiali Msze Św. podczas pielgrzymki do Polski. Dawniej Plac Piłsudskiego był  dziedzińcem przed Pałacem Saskim. Mimo iż do II Wojny Światowej głównym obiektem na placu był pałac, to  jednak nie przetrwał on Wojny. Mamy nadzieję na jego odbudowę.

Hotel Indigo, lobby
Hotel Indigo, lobby

6. Polska Akademia Nauk PAN

Mieści się w Pałacu Staszica w Warszawie przy ul.Nowy Świat 72. Pałac został zbudowany w latach 1820‒1823 z inicjatywy Stanisława Staszica według projektu Antonia Corazziego dla Królewskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. W tym budynku, który jest tłem dla ustawianych corocznie świątecznych iluminacji, Maria Curie w 1925 roku wygłosiła wykład o funkcjonowaniu Instytutu Radowego w Paryżu. Mówiła wtedy też o konieczności zorganizowania podobnej placówki w Polsce. W 1997 roku jedną z sal w Pałacu Staszica nazwano imieniem Marii Skłodowskiej-Curie.

Przed Pałacem Staszica znajduje się pomnik naszego wielkiego Astronoma Mikołaja Kopernika. Został wykonany z brązu przez rzeźbiarza duńskiego Bertela Thorvaldsena. Kopernik trzyma w prawej dłoni  cyrkiel a w w lewej przyrząd astronomiczny- sferę armilarną.

Co zobaczyć w okolicy?

Tylko jedna stacja metra dzieli Polską Akademię Nauk od Centrum Nauki Kopernik jednego z największych w Europie centrów dla miłośników nauki, wszelkich doświadczeń i eksperymentów. Czy wiecie, że Maria Skłodowska Curie prowadziła szkołę i robiła eksperymenty z dziećmi swoimi i swoich przyjaciół? W Koperniku też możecie poeksperymentować w laboratoriach: CHEMICZNYM, biologicznym, fizycznym i robotycznym. Poczujecie się jak wynalazcy albo śledczy… Aktualnie w laboratorium chemicznym prowadzone są zajęcia dotyczące oznaczeń serologicznych krwi przydatne w zbieraniu materiału dowodowego. Centrum mieści się przy bulwarach wiślanych, chętnie odwiedzanych przez turystów, rowerzystów, rolkarzy, muzyków, zakochanych i mieszkańców. Gdy tylko robi się ciepło zaczyna działalność niezliczona ilość ogródków gastronomicznych i kafejek. Wszyscy robią sobie selfie z piękną Syrenką Warszawską. Bulwary rozciągają się wzdłuż lewego brzegu Wisły od cypla Czerniakowskiego do plaży Żoliborz.

Zajazd w Wawrze, między 1918 a 1939 r., fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
Zajazd Napoleoński, lobby

7. Politechnika Warszawska

Założona w 1915 roku przez Towarzystwo Naukowe jest jedną z największych i najlepszych uczelni technicznych w Polsce i Europie. Uczęszcza do niej ponad 30.000 tys. studentów na 60 kierunkach.

W 1925 roku Maria była gościem uczelni a rok później  Wydział Fizyki nadał Jej tytuł doktora honoris causa. W gmachu w auli głównej odsłonięto  wyrzeźbiony w brązie monument  Noblistki.

Co zobaczyć w okolicy?

Można wyruszyć na spacer w kierunku Placu Zbawiciela, znanego z wielu klimatycznych kawiarni i restauracji, dalej w kierunku Placu na Rozdrożu, skąd istnieje najlepsza opcja zwiedzania Łazienek królewskich, letniej rezydencji Króla Stanisława Augusta Poniatowskiego wraz zespołem parkowym, obejrzenia pomnika Chopina, wokół którego odbywają się w lecie niedziele koncerty na trawie. Dla osób spragnionych kontaktu z naturą świetną opcją będzie odwiedzenie Ogrodu Botanicznego.

Kamienica przy Poznańskiej jako Ambasada Radziecka
Kamienica przy Poznańskiej jako Ambasada Radziecka

8. Centralna biblioteka Rolnicza

Przed wojną Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie przy ul. Krakowskie Przedmieście 66. W latach 1890-1982 Maria zorganizowała w muzeum pracownię fizyczną w której prowadziła doświadczenia nad wyizolowaniem polonu i radu. Dla upamiętnienia tych wydarzeń powstała w 1935 roku na fasadzie budynku tablica z brązu. Niestety zarówno budynek Muzeum jak i tablica uległy zniszczeniu podczas wojny.

Co zobaczyć w okolicy?

Stare Miasto w Warszawie to historyczne centrum i najstarsza część miasta, założone w XIII wieku jako gród książęcy i osada otoczona murami.Podczas drugiej wojny światowej prawie całkowicie zniszczone.Dzięki doskonałej odbudowie wpisane w 1980 roku na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Obecnie jest tętniącym gwarem miejscem spacerów, pełnym galerii, kawiarni i restauracji. Koniecznie trzeba  zobaczyć na Starym Mieście: Zamek Królewski, Kolumnę Króla Zygmunta III Wazy, Bazylikę Archikatedralną pw. Męczeństwa św.Jana Chrzciciela, Rynek Starego Miasta, Pomnik Syrenki Warszawskiej, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Kamienne Schodki, Barbakan i mury obronne, Pomnik Jana Kilińskiego, Pomnik Małego Powstańca.

Nobu Hotel Warsaw, apartament Art Déco
Nobu Hotel Warsaw, lobby

9. Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej Curie

Przedtem Instytut Radowy mieści się się przy ul Wawelskiej 15. Maria była obecna przy wmurowaniu aktu erekcyjnego w 1925 roku. Dzięki funduszom otrzymanym od Polonii amerykańskiej kupiła i przekazała gram radu dla instytutu. 29 maja 1932 roku nasza wielka uczona, wtedy już podwójna laureatka Nagrody Nobla, Maria Skłodowska-Curie otworzyła budynek kliniczny Instytutu Radowego w Warszawie.

Co zobaczyć w okolicy?

Tuż niedaleko Instytutu Onkologii, na skwerze na rogu ul. Wawelskiej i Skłodowskiej Curie znajduje się wykonany z brązu pomnik Marii Skłodowskiej Curie z 1935 roku. Został zaprojektowany przez Ludwikę Nitschową na polecenie Prezydenta miasta Warszawy  Stefana Starzyńskiego. W tym samym miejscu w 2011 roku została otwarta ścieżka edukacyjna składająca się z pięciu tablic informacyjnych o życiu i pracy Marii. Przy budynku Narodowego Instytutu Onkologii ogromny klon Jawor został nazwany w 2012 roku imieniem Marii i ustanowiony pomnikiem przyrody. Uważa się, że został on zasadzony przez Nią w 1932 roku w dniu otwarcia Instytutu Radowego.

W pobliżu ul.Wawelskiej, prawie w centrum Warszawy znajduje się jeden z największych kompleksów parkowych stolicy Pole Mokotowskie. Położony niedaleko uczelni SGH i Politechniki Warszawskiej jest miejscem spędzania wolnego czasu studentów ale także Warszawiaków. Pole ma powierzchnię około 70 ha i roztacza się na terenie 3 dzielnic Mokotowa, Śródmieścia i Ochoty. Na terenie parku są także obiekty sportowe i rekreacyjne.

Siedziba Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych w Warszawie, fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe